تاثیر کشت دوم گیاهان خلر و ماشک به عنوان کود سبز بر برخی خصوصیات خاک و عملکرد پیاز و گندم در چرخه تناوب زراعی

این تحقیق به مدت چهار سال زراعی (1387-1383) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی خیرآباد زنجان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل حذف و افزودن کود سبز خلر و ماشک و هم چنین افزودن کود سبز ناشی از رویش گندم ریزشی (شاهد) در خاک بودند. در نتایج حاصل از اجرای دو دوره تناوب کشت، اگرچه بین دو گیاه خلر و ماشک از نظر تولید ماده خشک تفاوت معنی‌دار نبود، ولی مجموع عملکرد ماده خشک حاصل از کشت خلر در دو دوره تناوب 2/24 درصد بیشتر از ماشک بود. در هر دو دوره از توالی‌های کشت، بین مقادیر عملکرد ماده خشک و هم چنین تجمع نیتروژن در بافت اندام‌های هوایی گیاهان خلر و ماشک در مقایسه با شاهد، تفاوت در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. کمترین مقادیر عملکرد ماده خشک (63/0-26/0 تن در هکتار) و تجمع نیتروژن (12/9-98/3 کیلوگرم در هکتار) در هر دو دوره از تیمار شاهد به دست آمد. تاثیر تیمارها بر عملکرد پیاز، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، درصد کربن آلی خاک، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه گندم معنی‌دار نبود. بیشترین مقادیر این صفات از تیمارهای افزودن کود سبز خلر و ماشک حاصل شدند. میانگین عملکرد بیولوژیکی گندم (5/18 تن در هکتار)، عملکرد دانه گندم (23/7 تن در هکتار)، وزن قطر خاک دانه‌ها (69/1) و کربن آلی خاک (915/0 درصد) در تیمار افزودن کود سبز خلر به ترتیب 8/12، 6/14، 4/13 و 2/0 درصد بیشتر از تیمار شاهد بود.